Weblog Terra Maja

Onderbroken lijnen

poggendorff

In deze tekening lijkt de schuine lijn niet achter de verticale balk door te lopen. Leg er echter een liniaal langs en het klopt precies.

Deze illusie staat op naam van de Duitse natuurkundige Johann Christian Poggendorff (1796-1877), die hem in 1860 gepubliceerd werd door.

Klik hier om zelf te kijken hoe goed je kunt schatten waar de lijn precies doorloopt.

De Poggendorff illusie kent vele variaties, bijvoorbeeld een cirkel die achter de balk doorloopt en niet goed getekend lijkt te zijn.

scan_2.4._Poggendorff_2

Maar het gaat steeds om een scherpe hoek (kleiner dan 90°) tussen twee snijdende lijnen. Hoe groter deze hoek wordt getekend, des te zwakker wordt de illusie. Bij een rechte hoek loopt de lijn horizontaal achter de balk door en is de illusie verdwenen.

De meest aannemelijke verklaring voor de Poggendorff illusie is dat ons brein geneigd is de kleine hoek tussen de schuine lijn en de verticale balk te vergroten en meer in de richting van een rechte hoek te veranderen.

2.4
tekening van kerkgewelf

De bogen in de gevel lijken hier scheef gebouwd te zijn doordat een pilaar op de voorgrond het zicht doorbreekt. Als we de pilaar zouden weghalen, blijkt er niets aan de hand te zijn: de bogen zijn perfect symmetrisch.

Bij de bogen van het gewelf lijken asymmetrisch te zijn doordat we geneigd zijn het snijpunt in het midden achter de balk te leggen.

In werkelijkheid ligt het snijpunt links daarvan, waar de verticale lijn de booglijn snijdt.

 

Wie was Poggendorff?

J.C. Poggendorff was de oprichter van de 'Annalen der Physik und Chemie', waar hij langer dan een halve eeuw redacteur van was, van 1824 tot zijn dood in 1877.

Hij ontwierp de illusie naar aanleiding van een brief die hij als redacteur van de Annalen kreeg van de astronoom F. Zöllner, waarin deze een andere optische illusie met diagonale lijnen beschreef: de Zöllner-illusie.

Zelf deed Poggendorff onderzoek op het gebied van elektriciteit en magnetisme. Hij bedacht de naam 'galvanometer', als eerbetoon aan Luigi Galvani. Het meest bekend werd hij echter door het encyclopedische werk 'Biografisch-Literarisches Handwörterbuch der exakten Naturwissenschaften', waartoe hij in 1863 het initiatief nam en dat na zijn dood door anderen werd bijgehouden. In dit werk verzamelde hij de biografieën en bibliografieën van ca. 8400 natuurwetenschappers uit alle tijdperken en alle landen. De huidige versie van de 'Poggendorff' bevat ca. 29.000 namen.

Zöllner illusie
untitled

Terug